Reisverslag

Bezoek aan Tanzania in mei 2023

Verslag van de reis van Harry Borst en Henk de Boer

Image

Nederland van bovenaf

Woensdag ochtend 3 mei 2023 zijn Harry Borst en ik weer vertrokken per KLM naar Dar es Salaam in Tanzania. Voor Harry was dat de 4e keer en voor mij inmiddels alweer de 14e keer.

Wij helpen daar namens de Morogoro Support Foundation(MSF) in het St. Kizito hopspital in MIkumi en in de St. Agnes kliniek in Lugono. MSF is in 1998 opgericht vanuit het Alrijne ziekenhuis in Leiderdorp. In september dit jaar zal dan ook het 25-jarig jubileum gevierd worden. Speerpunt van de Stichting is het opleiden van de medewerkers van het ziekenhuis, maar ook gaat er ieder jaar een medisch team naar toe. Wij houden ons bezig met de technische zaken zoals de water voorziening en het elektra. De afgelopen jaren hebben we al diverse zonne-energie projecten uitgevoerd zowel voor de waterpompen als de verlichting.

zonde van de boom!

Maar ook het algemene onderhoud van de gebouwen en apparatuur vereist nogal veel aandacht. We moesten een stukje omvliegen omdat KLM niet over Sudan wilde vliegen.

Donderdag 4 mei: ’s ochtends opgehaald bij het hotel door Antusa , hoofd van het ziekenhuis, en Andrew de chauffeur. Eerst nog even bij Restituta in Lugono langs geweest waar we met dans en takken onthaald werden en toch weer een hele maaltijd aangeboden kregen ondanks dat ik er op aangedrongen had geen poespas voor ons te maken. Maar dat kan niet in Tanzania. ’s Avonds in Mikumi aangekomen.

Vrijdag 5 mei: eerst op het ochtend áppel geweest. St. Kizito is een katholiek ziekenhuis, gerund door de nonnen van Mgolole, dus dan begint het áppel met gebed ! Hierbij zijn een aantal medewerkers aanwezig, worden de laatste gebeurtenissen besproken en wat deze dag aan de orde is. We werden hartelijk welkom geheten en Antusa vertelde nogal uitgebreid wat MSF allemaal betekend heeft voor St. Kizito en ook nu weer doet met het project digitalisering waarmee we de röntgenfoto’s, de medicijnen registratie en de patiënten bestanden digitaal willen opslaan omdat dit verplicht is gesteld door het ministerie en de verzekering maatschappij. Ik heb ons voorgesteld, kort uitgelegd wat we willen gaan doen en de medewerkers een compliment gemaakt omdat de gebouwen er weer netjes bij stonden. Vorig jaar waren we al begonnen met het verven van smerige bruine muren en dat hebben ze goed opgepikt. Ik kreeg gelijk een groot applaus want complimenten krijgen ze niet zo vaak ! Een aannemer uit Arusha is volop bezig om een nieuw gebouw neer te zetten voor de spoedeisende hulp. Een bisschoppelijk fonds uit Italie heeft hier geld voor gedoneerd.

Harry & Jackson

Om dat de hoofdweg van Dar es Salaam naar Zambia dwars door Mikumi loopt komen hier veel verkeer slachtoffers. Het wordt een nogal groot gebouw, pal voor de ingang van het ziekenhuis. Volgens mij op de verkeerde plek en veel te groot. Ik maak me wel zorgen of dit allemaal wel goed komt maar Antusa zegt altijd dat God ons zal helpen en daar moeten we het maar mee doen. De tijd zal het leren. Ik vindt het wel zonde dat hiervoor een prachtige dikke boom moest worden omgezaagd !

Zaterdag 6 mei: Harry heeft samen met Jackson een fiets gerepareerd die wij vorig jaar in de container hadden meegenomen. Een degelijk fiets maar het tandwiel was toch defect geraakt op deze slechte wegen. Daarna zijn ze begonnen met alle bedden en andere spullen die in de werkplaats stonden opgeslagen weer op te knappen. Ik ben de hele dag bezig geweest om het elektra magazijn uit te mesten want dat was een puinhoop. Jammer dat de elektromonteur er vandaag niet was (zaterdag) maar ik zal hem maandag weer eens uitleggen hoe je alles overzichtelijk kunt opbergen. Er lagen al diverse spullen die ik op zijn verzoek in mijn koffer had meegenomen ! Hoofdschakelaars 125 A, mespatronen 125 A en nog een aantal spullen.

Ook de kleine haakse slijptol weer kunnen repareren, contacten van de schakelaar schoon geschuurd. Vanavond even zitten kijken naar het filmpje wat het St. Kizito choir in december 2022 heeft opgenomen op het terrein van het Kizito ziekenhuis. ( you tube: kizito choir mikumi en dan mtakatifu mikumi). Dit koor zingt ook altijd in de parochiekerk die in de jaren 1972-1973 door Piet de Boer (ver weg familie) gebouwd is.

elektra store : alles door elkaar
elektra store : alles door elkaar

Zondag 7 mei: kerkdienst om 9.30 u. ging niet door, geen priester beschikbaar. Dus maar weer terug met de fiets. Wel de elektra boiler in het questhouse kunnen repareren, de thermostaat deed het niet meer, dus we hebben nu warm water bij het douchen. De hele ochtend geregend dus veel modder wegen.

Maandag 8 mei: Ook vannacht weer veel regen, normaal is dat in april maar ook hier merkt men dat het klimaat veranderd. Harrry is met de mannen van de TD bezig geweest om een zaagstoel voor het stookhout te maken. Er lagen enkele handboogzagen in de werkplaats en nu kunnen ze de boomstammen veel makkelijker klein zagen. Zaterdag stond men dat allemaal met een hakbijl door midden te hakken. Ze waren er erg blij mee want er lang nogal een berg hout, allemaal omgezaagd vanwege het nieuwe SEH gebouw. Ook hebben ze de oude overbodige spullen zoals defecte echo apparaten uit elkaar gehaald en afgevoerd. We bewaren natuurlijk wel al schroefjes en ringentjes en het oud ijzer wordt verkocht 

een zaagstoel voor het brandhout

Ik ben met de elektromonteur Herry en de loodgieter Ernesti bezig geweest om de voorraden lampen, wandcontact dozen, kranen , stortbakken en syphons weer aan te vullen want er was niets meer op voorraad. Het eeuwige probleem: geen geld voor onderhoud ! Het was wel een heel bedrag want ook hier is alles duurder geworden. Ook bij de waterzuivering langs geweest die mijn zoon Fons en ik samen met een ploeg Tanzanianen had aangelegd in 2015. Dat werkt nu al 8 jaar zonder probleem, geen pompen, geen stank meer en bij de uitgang schoon water ! Af en toe het vuilrooster schoonmaken en het gras maaien. Regelmatig komen er mensen kijken hoe dit werkt en die dit dan ook zo gaan maken. Wel pikken de reigers de vissen eruit. Ik ben met Kibendera , hoofd technische dienst het terrein rond geweest en toch wel geschrokken. Er moet zoveel onderhoud gepleegd worden: 2 stafhuizen staan leeg en moeten opgeknapt worden, 2 huizen voor medewerkers idem dito, dakgoten die doorgeroest zijn, golfplaten daken verroest en lek en zo kan ik wel een pagina vullen. Toch wordt er wel hier en daar wel aan gewerkt en zie je hoe het dan opknapt. In ieder geval kunnen we weer 15 defecte kranen vervangen en 40 lichtpunten herstellen.

Ernesti met nieuwe voorraad
de rioolwater zuivering

Dinsdag 9 mei 2023: Ik was alle spullen kwijt die we gisteren gekocht hadden. Ik had verwacht dat het in het magazijn zou liggen maar alles lag achter slot en grendel bij de zuster die de administratie bijhoud. Ze vertelde dat het anders binnen de kortste keren gestolen is.

Nu moeten we nog een hele weg bewandelen om een lamp te vervangen! Vandaag ook bezig geweest met het opruimen van de bakken met schroeven en pluggen. Dat lag weer helemaal door elkaar en het kost dan zoveel tijd om iets op te zoeken. Weer uitgelegd dat je alle pluggen S6 in één la moet opbergen en niet in 5 verschillende op 5 verschillende plaatsen. Ook alle gereedschap ligt in allerlei kasten opgeborgen achter verschillende sloten, bang als Kibedera is dat het gestolen wordt. Dat gebeurd ook wel maar het is wel lastig werken. We hebben ook de schoorsteen van de verbrandigs oven weer open gemaakt, de rook ging niet meer omhoog. Deze zat gewoon verstopt. Uitgelegd dat je een schoorsteen regelmatig moet schoonmaken! Zeker als je deze ieder dag gebruikt en allerlei medisch afval moet verbranden. Het bleek dat de vijver na de regen nog niet erg gezakt was dus Harry ging met een aantal mannen naar de uitlaat van de vijvers op de rivier, Deze bleek verstopt te zitten met een dode meerval van 70 cm lang. Die wilde de vijver uit maar dat was niet gelukt ! Dat betekend dat het toch redelijk schoon water is in de laatste vijver want er zit veel vis. Het was nog een hele consternatie toen die vis er plotseling door de waterdruk uit schoot en er een golf water uitkwam met een grote vis. Kibendera was daar blijkbaar zo van geschrokken dat hij ‘s middags onwel werd en wij hem met een rolstoel naar het hospital gebracht hebben. Dat was natuurlijk niet ver en we hoorden later dat het al weer redelijk goed met hem ging. Met Herry de elektra monteur naar de operatie kamer geweest.

computerlokaal verpleegsterschool

De operatie lampen gaven bijna geen licht meer. voor de grote lamp had ik speciale 120 W medische lampen meegenomen en de lampen voor de andere operatie lamp lagen gewoon hier in het magazijn!

Wist Herry niet meer ! Maar ze konden weer in het volle licht opereren. Maar ook de operatie tafel bleek nogal wankel en viel soms plotseling naar beneden. Beetje lastig als je net met het operatiemes bezig bent ! Nadat we onder de operatie tafel gekropen waren (beter dan er bovenop) bleek dat er een lager helemaal uitgesleten was en ik denk niet dat het te repareren is. Maar er staat nog een goede operatietafel in de container dus we gaan deze week proberen de tafels om te ruilen.

Woensdag 10 mei: Kibendera gelukkig weer een beetje opgeknapt na een nacht hier in het ziekenhuis, moet vandaag thuis rusten. Hopelijk kan hij weer gauw komen want het is onze contactpersoon hier. We zijn vandaag begonnen om een nieuw gereedschapsbord te maken want het is geen werken als we eerst uren moeten zoeken waar de materialen en het gereedschap op geborgen zijn. Zeker nu Kibendera weg is. Verder allerlei klusjes gedaan met Herry en Jackson: wastafel donkere kamer van de röntgen afdeling, lekke wastafel bij de OPD, waterkokers gerepareerd, ziekenhuis bedden opgeknapt en klaar gemaakt voor gebruik.

Ook in de nieuwe verpleegsters school wezen kijken. Dit is opgezet door Jeroen Degen van de Stichting Vrienden van MIkumi. Ze willen in oktober gaan starten met de verpleegsters opleiding met 40 studenten. Jeroen is nu bezig met enkele andere mensen om alle computers te instaleren, er is een waterbron geboord en de eerste gebouwen zijn klaar.

Het ziet er allemaal degelijk en netjes uit en is mooi en ruim aangelegd. In de eerste fase zullen er 24 studenten intern gaan, de rest extern. Wel moet de waterpomp nog aangesloten worden en ook het elektra van het energiebedrijf is nog niet aangevraagd. De bedoeling is dat er straks 120 studenten de 3 jarige opleiding gaan volgen. Er moet dan nog wel wat bijgebouwd worden.

Gereedschapsbord

Donderdag 11 mei: Weer allerlei klusjes gedaan en verder gegaan met het gereedschap bord, Het is ongelooflijk hoeveel gereedschap er uit alle hoeken en gaten tevoorschijn kwam, we kunnen wel vijf borden vullen. Onze lijst met klussen wordt ook iedere dag groter, overal is er werk aan de winkel. Ik heb vanmiddag ook met Antusa, Dickson, Flavia, Kefas en nog twee andere stafleden om de tafel gezeten. We hebben alle projecten nog eens doorgenomen: 1. een nieuw computersysteem. 2. nieuwe wasruimte 3. renovatie van drie leegstaande stafhouses. 4. inrichting van de spoed eisende hulp (SEH). 5. uitbreiding van de solar verlichting. 6. trainings program met bijscholings cursussen van de medewerkers.

Al met al een hele lijst. Dat kunnen wij als MSF nooit allemaal ophoesten maar we moeten maar kijken hoever we kunnen komen. Ook moeten de salarissen omhoog want die zijn al jaren niet meer aangepast en alles wordt duurder. Ook is er maar één radiografer voor de röntgen, zijn er maar twee apothekers die nu 6 dagen tot ’s avonds laat moeten werken en moeten er anesthesisten bijkomen.

Gelukkig is Peter Silayo deze week geslaagd voor zijn diploma anesthesie , waarvan de cursus betaald is door MSF, dus dat geeft een klein beetje ruimte. Ik ben blij dat ik niet in de schoenen van Antusa hoeft te staan want het is niet eenvoudig om alles financieel rond te krijgen. Baraka kwam ‘s avonds even langs in het questhouse. Ik heb hem geholpen met zijn studie aan de universiteit in Dar es Salaam. Hij is nu arts hier sinds 1 januari 2023 in het St.Kizito hospital en doet het erg goed. Werkt nu op de kraamafdeling en doet o.a. al keizersnedes. Hij is een neef van Antusa en kwam een mooi shirt brengen als dank voor de hulp. Het is hier om 19.00 u. al donker en dan schrijf ik iedere dag na het eten dit verslagje.

Baraka, Henk, Antusa

Vrijdag 12 mei 2023: Met Ernesti de wastafel in de donkere kamer van de röntgen weer gemonteerd. Deze stond al lange tijd helemaal los en kon niet gebruikt worden. We hadden op de oud ijzer hoop nog een redelijk goed frame gevonden en dat hebben Jackson en Harry weer opgeknapt en geverfd. Charles de radiografer was er verschrikkelijk blij mee en kon hij zijn film weer spoelen. Het was in een halve dag gefikst en de mannen zien nu hoe je iets effectief kunt oplossen en dat het dan niet veel hoeft te kosten.

Harry is met Jackson begonnen in de kraamafdeling om de remmen van de bedden te repareren. Van de 40 bedden deden bij de meeste bedden de remmen niet meer en schoven de moeders met de baby’s nog al eens van de plaats. Een aantal konden we makkelijk weer afstellen, maar bij de meeste was het wat ingewikkelder. s Avond was er een mis op het terras van het questhouse ter gelegenheid van Florence Nightingail dag. Dan worden alle verpleegsters en verplegers in het zonnetje gezet. Ook was er gelijk een afscheidsfeest voor de drie co-assistenten die hier enkele maanden hebben meegedraaid in het ziekenhuis. Het koor van Kizito zong bij de mis met het orgel van Kees Klerks. Veel toespraken, veel muziek en eten en drinken. Voor ons hoeft dat allemaal niet maar de Tanzanianen vinden het prachtig.

Ernesti in de dark room

zaterdag 13 mei: in de werkplaats verder gegaan met de kraam afdeling bedden, We hebben een simpele oplossing bedacht om ook de remmen van deze bedden weer te herstellen. Harry heeft een gevaarlijk gat op een kruising van de weg op het terrein opgevuld voordat er mensen benen breken. Ook heeft hij een rolstoel voor de kraamafdeling weer gerepareerd, was een wiel af. Het was lekker rusting in de werkplaats omdat er zaterdag niet gewerkt wordt. Elf kleine bloeddruk meters aan Antusa meegegeven die Alex meegeven had. Daar was ze verschrikkelijk blij mee want ze hadden er niet één meer in het hele ziekenhuis en deze kunnen ook gebruikt worden op de buitenposten. Ik heb er vijf achtergehouden voor Lugono volgende week.

Zondag 14 mei: eerst even de laundry opgemeten waarna Harry een tekening gemaakt heeft van de nieuwe situatie. De wasruimte moet verbouwd worden omdat de vuile was gescheiden moet worden van de schone was om zo geen bacteriën over te dragen. We doen een voorstel en dan kan Kizito dit eventueel aanpassen en een offerte opvragen bij de lokale aannemer. Ook hebben we een kast die daar buiten stond opgeruimd en uit elkaar gehaald.

Nightingail party

Ik heb ook een tekening gemaakt van de elektrische installatie van de nieuwe verpleegster school zodat bij Tanesco een aansluiting aangevraagd kan worden. Het hele TD team was ook uitgerukt omdat de submersible pomp van de nieuwe bron was afgebroken van de leiding.

Waarschijnlijk was het touw waaraan de pomp hangt niet goed vastgezet. Wel erg slordig!

Maar in de loop van de middag deed de pomp het weer. De andere bron doet het ook weer redelijk goed en die pomp loopt op zonne energie dus we zaten niet zonder water.

Verdere rustig aangedaan en ’s avonds gegeten bij Veta hier vlakbij omdat op zondag de koks een vrije dag hebben.

bekisting voor de betontegels

Maandag 15 mei: vanochtend eerst enkele afkortzaagmachines uit de opslag gehaald. Die hadden we vorig jaar met de container meegenomen, prachtige apparaten maar waren hier nog niet gebruikt. Hiermee hebben Harry en Jackson bekisting gezaagd om nieuwe betontegels te maken voor de regen goten langs de overdekte galerij. Daar zijn er 90 stuks van defect en behalve een slordig gezicht is dat ook nog erg gevaarlijk als iemand er per ongeluk instapt. Jackson kijkt zijn ogen uit als hij ziet hoe Harry dat voordoet en pikt het ook snel op.

Hij leert in deze week heel veel wat hij de rest van het jaar weer kan gebruiken. Ook de ijzer opkoper was er vandaag om alle oud ijzer op te halen.

Ze hadden een bascule meegenomen om het ijzer te wegen en Kefas, de administrateur , noteerde alle kilo’s. Ze kwamen met een soort bakfiets waar op het eind van de dag alles op afgevoerd was, zware ijzeren bedden die met 2 man niet te tillen waren. Ze waren met 5 man de hele dag in de weer. Maar ze hebben weer wat kunnen verdienen en de werkplaats is weer opgeruimd. Ik heb met Herry het hele solar systeem doorgemeten. Ik had hem een gelijkstroom ampere meter 100 A gegeven zodat hij de laadstromen van de batterijen kan opmeten. Toevallig viel vanavond het energiebedrijf uit. Enige tijd geleden hebben we dank zij het Carolusgulden in Leiden de solar van vier gebouwen weer kunnen herstellen. Overal was het pikdonker maar in kraamafdeling , kinderafdeling, het laboratorium en de operatiekamer konden ze nu gewoon doorwerken. We hebben in die gebouwen LED lampen van 5 en 7 Watt gemonteerd, dat gebruikt niet veel en daardoor kunnen ze nu de hele nacht doorwerken. Ik kreeg op alle afdelingen bedankjes en lachende gezichten. Dus bij deze : bedankt Carolusgulden namens de medewerkers van St. Kizito. We moeten nu alleen nog de vrouwen en mannen afdeling en de verbindings gang voorzien van solar verlichting maar daarvoor moeten we eerst op zoek naar een sponsor. 

de eerste drie tegels van de 90
de stukadoors aan de slag

Dinsdag 16 mei : laatste dag hier in Mikumi. We hebben de eerste 3 betontegels van de 90 gestort en de rest kunnen ze nu zelf maken. Nog een aantal reparaties uitgevoerd zoals aan de koelkast van de maternity, de warmte lamp voor de baby’s, de sterilisator voor de OK. Harry heeft met Ernestie en Jackson een aantal dakgoten gerepareerd en ik heb met Kibendera de lijst doorgenomen van alles wat de komende tijd uitgevoerd kan worden.

Ik heb ze gevraagd om een foto op te sturen als het klaar is, dat geeft ze een beetje druk!

Ook met Rosalia gesproken en nog een bijdrage afgegeven voor de weeskinderen die op die manier toch naar school kunnen. ’s Avonds een afscheidsdiner met Antusa en de rest van de staf.

Toyota landcruiser voor St. Agnes

Woensdag 17 mei: vandaag verhuist van Mikumi naar Lugono. Het was in Lugono druk met bezoekers: Pudensiana, het hoofd van de nonnen, James Mpakamoto, de priester en oud administrateur van St. Kizito, Antusa, Rosalia en Leticia die met ons meegereden waren, Jeroen en zijn vrouw Lieveke met een bevriend echtpaar. In Lugono is de St. Agnes kliniek gevestigd die nu zo’n 8 jaar de patiënten van verschillende dorpen hier in de omgeving opvangt. Er zijn 5 nonnen gehuisvest die het erg goed doen want er komen steeds meer patiënten ook van verder weg. Met Benson een rondje gelopen om te kijken wat we de komende dagen kunnen gaan doen. We hadden ook wat gereedschap, pluggen en schroeven meegenomen zodat we niet steeds misgrijpen.

Donderdag 18 mei: Begonnen met een mis in de kapel van de zusters, de priester uit Uganda deed de mis. Hij is de pastoor in Melela dorp. De solar installatie doorgemeten want de spanning viel gisteravond om 20.00 u al uit. Toch werkt alles goed maar het probleem is wel dat de zonnepanelen maar 125 W per stuk zijn en er overdag te weinig zon is in deze regentijd om de batterijen volledig te laden omdat overdag ook al aardig wat elektriciteit gebruikt wordt. De oplossing zou zijn om groter zonnepanelen te monteren en wat meer batterijen. Maar daar ontbreekt het geld voor dus de zusters zitten dan maar in het donker waarbij ze toch vrolijk blijven en vroeg naar bed gaan. Als de regentijd voorbij is gaat het wel weer beter. Harry is bezig geweest om met Godwin diverse kranen en regenwater pijpen te repareren. Ik heb met Benson geprobeerd om het orgel van James te repareren. Hij had een een orgelmonteur gebeld die de hele dag bezig geweest is en naar Morogoro ging om 2 transistors te halen. Ik ben benieuwd of dat de oorzaak is. We zijn ook in het nieuwe stafhuis wezen kijken. Het bestaat uit 6 woningen en het ziet er keurig uit. Het staat nu al 2 jaar leeg omdat er nog geen water en elektriciteit is en het geld op is.

het slopen van de tussenmuren

Donderdag 19 mei: Begonnen met het pleisterwerk van het kippenhok. We hadden dit een aantal jaren geleden gebouwd met rode kleistenen . Die zijn niet erg hard en spoelen dan na verloop van tijd uit. Om dat te voorkomen hebben we daar een stuclaag opgezet. dat is wat netter en gat ook langer mee. Het was nog even een discussie of de bewakers ook zouden helpen maar daar wilden ze extra geld voor hebben. Dat kon Restituta oplossen door af te spreken dat ze alleen de overuren extra betaald krijgen. Ze kunnen ’s nachts namelijk ook om beurten slapen. Dat ging toen erg goed en om 10 uur was al een muur klaar.

Harry en Mathias, de bouwkundige, zijn toen begonnen aan de verbouw van de toiletgroep in het zusterhuis tot extra kamer voor de zusters. Ze hebben nu 4 kamers en er moeten eigenlijk 5 zusters in St. Agnes werken. Ik ben met Benson naar Morogoro geweest om spullen in te kopen. Restituta wilde muskieten netten boven de bedden. Daarvoor hebben we in Morogoro 20 ijzeren T-opzet stuken laten lassen en 20 netten ingekocht. Ook hebben we een klein lasapparaat op de kop kunnen tikken en nog wat ander gereedschap. We zijn ook bij de monteur langs geweest die de auto van de St. Agnes dispensary aan het repareren is. Hij had nog wat extra geld nodig voor een tegenvaller. Hij beloofde dat de wagen maandag klaar is, gespoten, banken opnieuw bekleed, motor gereviseerd. Het is een Toyota landcruiser, 4-wheel drive, met banken voor 5 personen, een stevige imperiaal erop en een ruime laadruimte. Een ideale auto voor St. Agnes want de weg naar de dispensary is in de regentijd een modderpoel.

achter ons zit een Mzungu!

Zaterdag 20 mei: de hele ploeg was weer present op deze vrije zaterdag . Harry Mathias en Benson zij de hele dag bezig geweest om de tussen muren in de nieuwe zusterkamer uit te breken. Ze hebben het puin gelijk afgevoerd naar de toegangsweg waar weer vele gaten in zaten door de regen. Het was wel zwaar werk in het stof en de hitte, maar ze zien hoe hard Harry werkt en dat je dan wel grote stappen maakt. Wie weet valt het kwartje een keer. Ze zijn hier nogal geneigd om even uit te rusten en dan een half uur te bellen met jan en alleman. Eigenlijk hetzelfde probleem soms als in Nederland. Ik ben bezig geweest om de container weer een beetje te ordenen, alles lag weer op een hoop ! Ook de brancard gerepareerd met een nieuwe overtrek. Ik had een niet apparaat meegenomen uit Morogoro. Daarna nog een kraan aangesloten bij de watertank zodat ze makkelijk water kunnen tappen. De waterpomp werkt nu heel goed op solar, de tanks zitten allemaal vol met gratis zonne energie. De generator is al een tijdje defect. De andere mannen zijn verder gegaan met het stukadoren van de muur van het kippen hok. Dat knapt er mooi van op.

Zondag 21 mei: Om 10.30 naar de kerk in Lugono. Dat werd natuurlijk 11 u. Weer een hele belevenis. Het orgel deed het nog goed, Benson is nu de dirigent. Verrassend zoals hij niet alleen in de dispensary veel oppikt maar nu ook in het dorp heel actief is o.a bij de kerk. ’s Avonds uitgenodigd bij de Ugandese pastoor in Melela die ook afgelopen donderdag bij de zusters de mis deed. Hij had weer een hele maaltijd klaar staan met zelfs ijs toe! Hij zit nu ruim 2 jaar bij deze parochie maar heeft al heel wat voor elkaar gekregen. Hij is nu een grote ontvangst hal aan het bouwen, heeft 2 koeien, 8 varkens, heel veel kippen, eend, konijnen en ook veel fruit in zijn pastorie tuin. En dan ook nog 2 volle kerken op zondag met ruim 300 kerkgangers per keer, 3 buiten posten voor kerkdiensten en diverse scholen. Petje af hoor!

Benzon  en de onderzoektafel

Maandag 22 mei: askari-stucadoors zijn weer verder gegaan met het kippenhok. Harry, Mathias en Stanley hebben het laatste stuk muur in de nieuwe zusterkamer weg gebroken dus ze kunnen nu weer gaan opbouwen, riolering, waterleiding, tegelwerk etc. Deze kamer is bedoeld voor Speransia die straks Restituta moet gaan opvolgen. Benson en ik hebben ook op de andere onderzoekstafels nieuwe overtrekken gemaakt, die zagen er niet uit, allemaal scheuren en smerig. Daarna ben ik met met Dominick naar de Melela boerderij gegaan want daar deed de inverter voor de waterpomp het niet zodat de pomp niet op solar kon draaien. Ik had een nieuwe Grundfos display meegenomen omdat Dominick doorgegeven had dat deze kapot was. Maar dat was toch niet het geval. De inverter was defect, waarschijnlijk omdat hij de hoog-laag sensors verwisseld had waardoor het relais ging klapperen. Nu maar op zoek naar een nieuwe inverter ! Er was daar vorige week een masai jongen gesneuveld door een olifant, van achteren doorboord door een slagtand. Er is hier veel schade de laatste tijd door de olifanten. Het is een grote groep die vanuit Tanga in het noorden heen en weer reizen naar Mikumi. Neerschieten mag niet, dan kom je gelijk in de gevangenis. Hetzelfde probleem als met de wolven in Nederland.

   het las apparaat (tje)

Dinsdag 23 mei: onze laatste werkdag hier in Lugono. We hebben de bedden geschikt gemaakt voor de muskieten netten die ik vorige week in Morogoro gekocht had. Geprobeerd met het lasappaaraat de steunen vast te lassen maar omdat het erg bewolkt was hadden we niet genoeg spanning via de solar. Dus toch maar met bouten vastgezet. Ook hebben we de wandcontactdozen in de kamer waar de radiografer iedere zaterdag echo’s maakt overgezet op de solar, dan hoeft hij niet met allerlei verlengsnoeren te werken.

Met de mannen alle werken nog een keer doorgenomen en afscheid genomen.

Morgen, woensdag 24 mei vertrekken we weer naar Dar es Salaam voor het vliegtuig naar Amsterdam. Ik sluit hiermee ons verslag af en ga proberen dit nog op te sturen. Het internet is hier op dit moment erg slecht dus ik weet niet of dat lukt. In checken lukt ook al niet , dus ik hoop niet dat ze ons weer overboeken naar een later vliegtuig zoals vorig jaar. We hebben in deze 3 weken weer een hoop gezien, veel achterstallig onderhoud in het ziekenhuis, gereedschap wat allemaal door elkaar lag, geen goede organisatie en werkverdeling. Toch ook veel positieve ontwikkelingen. Gebouwen die weer netjes geschilderd waren, een nieuw SEH gebouw, een nieuwe verpleegster school. Ook wordt er in heel Tanzania veel gebouwd, wegen aangelegd, troep opgeruimd. Een groot probleem wordt toch wel de vele jongeren die geen baan hebben en de grootscheepse verhuizingen naar de steden. Dar es Salaam heeft momenteel 12 miljoen inwoners !

eindelijk muskietennetten boven de bedden